Robien - Rewolucjonista natury z wyspy na Jeziorze Dąbie
Paul Robien (1882-1945) To szczeciński ornitolog, znany jako założyciel Stacji Przyrodniczej Mönne (Naturwarte Mönne) na wyspie jeziora Dąbie, funkcjonującej w latach 1922–1945. Najważniejszy badacz pomorskiej awifauny do 1945 roku i przede wszystkim radykalny działacz na rzecz ochrony przyrody, który zyskał status prekursora niemieckiego ruchu zielonych. To ambitny samouk wywodzący się ze środowiska robotniczego, który wiedzę o świecie i przyrodzie zyskiwał dzięki lekturom, a także w skutek wnikliwych obserwacji, czynionych w trakcie czy to tułaczki za pracą, czy wykonując zawód marynarza, czy w końcu dwukrotnemu wcieleniu do wojska (brał udział w niemieckiej wojnie kolonialnej podczas powstania ludu Herero i Namaqua oraz w I wojnie światowej - pierwsze okupił kryzysem psychicznym, w trakcie drugiego podejmował działania dywersyjne). Te doświadczenia życiowe dały mu możliwość poznania różnorodności rasowej i obyczajowej, „ludzką nędzę i wyzysk” oraz wykształciły w nim postawę radykała, antypaństwowca i antymilitarysty, głośno wyrażającego swoje zdanie w pisemnych protestach do władz oraz tekstach publicystycznych. Pragnął wywołać ruch, którego celem była poprawa warunków życia robotników oraz ukształtowanie poszanowania dla przyrody i jej ochrona dla przyszłych pokoleń. Swoje życie poświecił próbując dokonać „zielonej rewolucji”. Jego poczucie misji, charyzma, dar stylistyczny i determinacja, a także innowacje wprowadzone na gruncie badań ornitologicznych, sprawiły, że stał się postacią rozpoznawalną i znaczącą w środowisku przyrodników. Jego dorobek (publikacje, działania ochronne) imponuje znawcom tematu. Odcisnął piętno na grupie osób zawodowo i amatorsko przejętych ideą ochrony przyrody.
Wyspa Mönne, obecnie Sadlińskie Łąki – wyspa położona w Dolinie Dolnej Odry, u ujścia rzeki Regalicy (wschodnie ramię Odry) do jeziora Dąbie. Po 1945 roku nosiła również nazwę Mętna i Mienia. W 2004 roku objęta została ochroną prawną - Obszar Natura 2000 Dolina Dolnej Odry (PLB320003, ochrona ptaków - Dyrektywa Ptasia). Pozostałości fundamentów domu Robiena oraz pomnik upamiętniający tę postać są usytuowane od strony Dąbskiej Strugi.
Rozdziały robienowskiej opowieści:
01 Wyspa Robiena
02 Korzenie
03 Ornitolog
04 W szczecińskim muzeum
05 Rewolucjonista natury
06 Wizjoner ochrony przyrody
07 Sztafeta robienowska
08 Dolina Dolnej Odry
Pełen tytuł wystawy: Paul Robien (1882–1945) – rewolucjonista natury z wyspy na jeziorze Dąbie. Pomorski ornitolog, ekolog i działacz na rzecz ochrony przyrody
Wystawa powstała w ramach projektu: PTAKI ROBIENA. Organizator: Hufiec ZHP Szczecin-Pogodno. Realizator: XXX Wodna Drużyna Wędrownicza Trawers. Finansowanie: Program Społecznik 2022-2024 Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego.
Patronat nad wystawą objęli: Oddział Szczeciński Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich & Zachodniopomorska Grupa Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków „Czubatki”.
Opracowanie tekstów wystawy: Marta Ewa Kurzyńska, Łukasz Ławicki. Redaktor: Andrzej Banasiak. Projekt graficzny: Katarzyna Niklas. Zdjęcia z archiwum: Hartwiga Ruthkego, Marka Kalisińskiego, Łukasza Ławickiego, Muzeum Narodowego w Szczecinie, Maxa Dreblowa, Piotra Piznala, Hansa-Jörga Wilkego, Pawła Ziątka.
XXX Wodna Drużyna Wędrownicza Trawers, w ramach ścieżki ZHP, realizuje kampanię zdobywania patrona, którym ma być Paul Robien. Pierwsze drużynowe spotkanie dotyczące Robiena odbyło się 2 X 2022. W ramach kampanii o miano patrona drużyna zrealizowała rajd po okolicach Jeziora Świdwie (1 IV 2023) – wymarzonej przez Robienia lokalizacji dla umiejscowienia stacji ornitologicznej, wcielonej w życie dopiero przez Jerzego Noskiewicza (Szczecińska Stacja Ornitologiczna „Świdwie” 1963–1989). Prezentowana wystawa o „rewolucjoniście natury” z wyspy na jeziorze Dąbie stanowi kolejny krok postawiony na obranej przez drużynę ścieżce.
WAŻNA INFORMACJA:
Wyspa znajduje się w Obrzarze Natura 2000, dlatego odwiedzający ją muszą przestrzegać podstawowych zasad: nie hałasować, nie śmiecić oraz chodzić jedynie po wydeptanych ścieżkach.
